Allah’tan Alem’e İlahi Fiiller

Allah'ın varlığını ve etkinliğini tümden ya da kısmen reddeden anlayışları reddeden Kur'ân, kâmil nitelikleriyle yetkin, aynı zamanda tarih içerisinde tezahür eden fiilleriyle etkin bir Allah inancı sunar. Kur'ân'da, birbirinden farklı yüzlerce fiili ve bunların tekrarlarıyla birlikte binlerce tezâhürüyle sürekli aktif olan bir Allah anlatılmaktadır. Bu bağlamda ilâhî fiiller Allah'ın kâinat, insan ve toplum düzeyinde etkinliğinin göstergeleridir.

Geleneksel İslam düşüncesinde bu doğrultuda sarf edilen çabalar genelde tek taraflı olarak alemden Allah'a doğru bir seyir halindedir. Oysa bu çabanın ikinci adımı olan Allah'dan aleme yönelik düşünsel geri dönüş yeterli düzeyde yapılamamıştır. Bu eserde ilahi fiiller, Allah'ın alemdeki etkinliğinin gösterilmesi ve alemin bu doğrultuda anlaşılması gayesiyle ele alınmaktadır.