Çocuk Oyun ve Oyuncak Terimleri Sözlüğü

9 789758 951062“Çocuk Oyunlarımız” ve “Türkiye’de Çocuk Oyunları Kültürü” adlı kitaplarımı hazırlarken taradığım kaynaklarda ve yaptığım araştırmalarda çocuk oyun ve oyuncaklarıyla ilgili çok geniş sözcük dağarcığına sahip olduğumuzu gördüm. Çalışmalarımı bu alanda yoğunlaştırarak oyunlara ve oyuncaklara verilen isimler, ebe ve eş seçimi, oyuna başlama, oyun sırası ve bitişinde kullanılan sözcükleri; oyuncu, ebe, oyunda kullanılan oyun nesneleri, onların duruş şekli ve daha pek çok konuda kullanılan sözcüklerin anlamlarını notlar alarak belirledim. Alandaki tespitlerim ve yazılı kaynaklar dışında Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Halk Kültürü Arşivindeki derleme çalışmalarını inceledim.

Çalışmada; sözcüklerin anlamları ve yöreleriyle ilgili bilgiler verilmeye özen gösterilmiştir. Bazı yazılı kaynaklardan alınan oyun isimlerinde oyunun özelliklerini açıklayıcı bilgiler bulunmadığından sadece “bir çocuk oyunu” “ezgili bir oyun” şeklinde açıklama yapılmıştır. Bazı oyun isimlerinde de hangi yöreye ait olduğu belirlenemediğinden yöre adı verilmemiştir. Ülke genelinde aynı isimle söylenen çocuk oyun ve oyuncaklarının yöresi de belirtilmemiştir.

Çocuk oyun ve oyuncakları konusunda yaklaşık beş bin sözcüğün yer aldığı bu çalışma dilimizin ne kadar zengin olduğunu göstermektedir. Bu ve buna benzer çalışmalar çoğaltıldığı ve desteklendiği takdirde dilimizin daha da zenginleşeceğini düşünüyorum. (Mevlüt ÖZHAN)