Dionysos _{Yok Edilemez Yaşamın Arketip İmgesi}

Hiçbir Yunan tanrisi, Eski Yunan dünyasi sinirlari içindeki Yunanistan ve Italya topraklarinda bulunan eserlerde ve dogal hayatta Dionysos kadar genis bir biçimde yer almaz. Mitsel ve imgesel düzeyde, düssel tecrübede ve ritüel uygulamada Eski Yunanlar yok edilemez yasamin anlamina, bir baska ifadeyle Dionysos'un özüne tamamen hâkimdiler. Bu çalismada taninmis mit uzmani ve tarihçi Carl Kerenyi, Dionysos kültünün tarihsel boyutunu Minos kültüründe ortaya çikisindan itibaren irdeler ve Roma Imparatorlugu zamaninda kozmopolit bir nitelik kazanip bir geç antikçag dinine dönüsümüne taniklik etmemizi saglar.Eski Yunan uygarliginin zengin edebiyat, mitoloji ve arkeoloji malzemelerinden yararlanan Kerenyi, mitsel ögenin birlestirici niteliginin daima altini çizerek Dionysos dinini ortaya koyar. Çalismanin içinde Attika ve diger bölgelerdeki kadinlarin gizem kültleri, Delfi'daki mistik ayin alani, Atina'da düzenlenen Büyük Dionysia senlikleriyle ilgili bilgiler de yer alir. Önce Atina sonra da tüm eski Yunan halkinin tragedyayi ve onun ayrilmaz parçasi Dionysos'u kabul edip benimsemeleri tüm kültür tarihinin en büyük mucizesi olarak görülür. Tragedya ve komedya, Dionysos dininin ritüellerinden olgunlasip geliserek tüm insanliga mal olmus olgular olarak kabul edilmekte, Dionysos dini ise Avrupa dinler tarihinde basli basina bir bölüm teskil etmektedir.