Görele Kırsal Ağızı

Ağız bir dilin bölgeler arasında, dahası bölgelerin de kendi arasında il, ilçe, köy bazında söyleyiş, ses, yapı, anlam yönünden farklı özellikler taşımasıdır. Trakya ağzı, Ege ağzı, Karadeniz ağzı… Bunlar, kabaca bölgesel ağızlardır. Bölgelerin de alt ağız dallanmaları söz konusudur. İller, ilçeler, köyler arasında cümle, sözcük, ses, söyleşiş ve anlam yönünden farklılıklar, ayrılıklar, ayrışmalar olabiliyor. Giresun'da horan denilirken Trabzon'da horon deniliyor. Yine Giresunlu geliyor yerine geliyı(yu); bakıyor yerine bakıyı(yu) derken Trabzonlu bakayi, geleyi diyor. Görele'nin bir köyünde kazmaya, gazma denilirken bir başka köyünde mel (e uzun) deniliyor. Yine bir köyde, süzme işlevi gören mutfak gerecine süzgeç denilirken diğer bir köyde ilistir deniliyor. Bir başka söylemle, yazı dilinden ayrı konuşma dilinin renkli, ışıltılı, albenili kollardır, ağızlar; köklü, derin birer kültürel zenginlik.
Farklı bölgelerde yetişen ağaç ve bitki türleri ile ağızlar arasında ilgi kurarım. Çay ve fındık Doğu Karadeniz'in ürünüdür; zeytin Trakya'nın, Ege'nin; pamuk Akdeniz'in, buğday İç Anadolu'nun… Doğu Karadeniz'de pamuk yetişmez, Akdeniz'de fındık… Ağızlar da böyledir. Trakya ağızı, Ege ağızı, İç Anadolu ağızı, Karadeniz ağızı… Yöresel ürünler gibi yöresel tatları, kokuları, renkleri vardır ve biri diğerine benzemez.

(Tanıtım Bülteninden)