İstanbul'un Ermeni Amiralar Sınıfı

“On sekizinci yüzyilin baslarinda sahneye çikan amiralar, 1750-1857 yillari arasinda Osmanli Ermenilerinin toplumsal yasami üzerindeki egemenliklerini sürdürdüler. Hagop L. Barsoumian, bu çalismasinda, söz konusu dönem boyunca Osmanli Ermeni toplumu içindeki ‘yönetici sinif' olarak adlandirilabilecek bu seçkin grubun ortaya çikisini, kurdugu egemenligi ve en sonunda da yok olusunu analitik bir yaklasimla anlatiyor.“Amiralar üzerine odaklanmis olsa da, kitaba zenginlik ve derinlik katan asil unsur, konuyla baglantili baska analizler de sunuyor olmasidir. Barsoumian, öncelikle amiralari konu alan çalismalara dair kapsamli bilgiler veriyor, bunlarin sagladigi katkilara ve yetersizliklere dikkat çekiyor ve karisik terminolojilerine ve kavramlara açiklik getiriyor. “Barsoumian, çalismasini varlik ve politik güç arasindaki iliski hakkinda kisa ama etkili bir yorumla bitirir. Ermeni azinlik liderlerinin elindeki büyük servetin, Ermeni cemaatinin disinda gerçek bir gücü satin alamadigini, hatta aslinda Osmanli Imparatorlugu'nun, Türk seçkinlerin ellerindeki politik güçle bu zenginligi koz olarak kullandigini belirtir. Kisa analizi aslinda su soruyu sormaktadir: Bir etnik ya da diyasporik azinligin ekonomik zenginligi ne zaman ve hangi kosullar altinda baska bir güce dönüstürülebilir? Baska bir deyisle ekonomik zenginlik hangi kosullar altinda politik gücü satin alma ya da kontrol altina alma yetenegini elde edebilir?Barsoumian'in çalismasi önemlidir, çünkü küçük tarihi ayrintilarla ise baslayip gittikçe yogunlasarak ve kapsamini genisleterek Ermeni ve dünya tarihi hakkinda böylesine temel sorular sorma noktasina ulasir.”Khachig Tölölyan