Küresel Sistemik Krizin Anatomisi

Tehlike çanlari çalmaktadir; çünkü kriz bu defa kapitalizmin kurucularina misafirdir.ABD'nin ikiz açiklari, çarpik büyüme temposu bu krizde tüm küresel sistemin sorunu olmustu. Ilk kirilma sinyalleri; 2005'teki Delphi, Ford ve General Motors'un CDS risk prim artislarindan gelmisti. O yil, ABD kongresine asinmis sistemik krizin merkezindeki tedirginlik, bölgesel sinirlarini asmis küresel yikima dönüsmüstü. Agustos 2007 kiriliminda; kriz, görmezden gelen tutumlarla geçistirilmisti. ABD'deki konut sorunu; Ingiltere, Irlanda, Izlanda, Ispanya ile yayginlasmis ve küresel ekonomi, ciddi bir sistemik krize yakalanmisti. Eylül 2008'de Lehman Brothers'in iflâsi ardindan AIG kurtarilmis, Fannie Mae ve Freddy Mac devletlestiristi. Kamu müdahaleleri beraberinde; batamayacak kadar büyük, asil-vekil çeliskisi, CEO primleri, derecelendirmeler, denetim ve tüzük açilari gibi tartismalari da beraberinde getirmisti. Sistemik krizlerin korkulu rüyasi korumacilik yine sahnedeydi. Krizin kaynagi buluslar ve kuruluslarin yapisal sorunlari belirlenmisti belirlenmesine ancak; önlem almak için, krizin atesinin sönmesi sartti. Kurtarmalar Mayis 2009'da ümit vaat edici ilk sonuçlarini verdiginde, sistemik kriz de ilk dibini bulmustu. Ülkeler temelinde oldugu gibi, bireyler ve sirketler için de; kriz, her zaman oldugu gibi, firsatla riski bir arada barindirmaktaydi.