Osmanlı Tarihi

Fatihli Mehmed Tevfik Paşa, son dönem Osmanlı tarihçiliğinin ve Osmanlı'da tarih eğitiminin önemli isimleri arasında yer almaktadır. Paşanın kaleme aldığı Telhis-i Tarih-i Osmanî'nin uzun yıllar askeri idadilerde ders kitabı olarak okutulması Atatürk'ün de içerisinde yer aldığı son dönem Osmanlı subayları arasında paşaya haklı bir ün kazandırmıştır. Bu yönüyle Cumhuriyet'i kuran neslin yetişmesinde ve Cumhuriyet'in fikri temellerinin şekillenmesinde Mehmet Tevfik Paşa'nın fikirlerinin de katkı yaptığı rahatlıkla söylenebilir. Nitekim paşanın bu çalışmaya konu olan Osmanlı Tarihi'nde Nutuk'ta yer alan ifadelere benzer şekilde “az zaman içinde çok iş yapanlar”, “damarlarındaki hamiyetli kan” vurgularının sıklıkla yapılması ve eserin sonunda Nutuk'un sonunda yer alan gençliğe hitabeye benzer şekilde “gençlere, genç kızlara” adlı bir bölümün bulunması oldukça dikkat çekicidir.