Sarıklı Basmacı

Türkistan'da ENVER PAŞA'nın Umûmi Muhaberat Müdürü MOLLA NÂFİZ'İN HATIRALARI Türkiye'de tanıdığımız adıyla Nafiz Türker Bey, Enver Paşa'nın, Türkistan'da Ruslara karşı mücadele halinde olan Türkistan Basmacıları-Korbaşılar'a katıldığı 22 Kasım 1921'den 4 Ağustos 1922 tarihindeki şehadetine kadar yanı başında bulunan, kanlı gömleklerini toplayan, şehadetinden sonra Hacı Sami Kuşçubaşı ile çalışıp 21 Mayıs 1923'te Afganistan'a, sonra da İran üzerinden Türkiye'ye sığınan 30 kadar karargâh mensubundan biridir. Onun bilgi, belge ve kültüründen zamanında faydalanılamamıştır. Türkiye'de hemşerileri arasında Z. Velidi Togan, Abdülkadir İnan gibi Türk tarihi ve Türkoloji alanlarındaki dev şahsiyetlerle görüşmüş, fikir alışverişinde bulunmuş, bunlar tarafından bilgi ve görüşlerine daima itibar edilmiştir. Buhara Reisicumhuru Osman Hocaoğlu'nun da iyi dostu idi. 50 yıl Türkiye'de sadece yazmış, okumuş, yanında getirdiği yüzlerce belgeyi ancak bundan sonra değerlendirme imkânı bulmuştur. Bu kitap onun hatıralarında anlattıkları esas alınarak hazırlanmıştır. Sovyet Rusya'nın Türkistan'a yayılışını ve Türklerin direnişini aydınlatmaya çalışanlarla Ebver Paşa ve arkadaşlarının Türkistan'daki mücadeleleri hakkında araştırma yapanların mutlaka başvurmaları gereken birinci elden çok kıymetli bir kaynaktır.