Tarih İle Menakıb Arasında Tasavvuf Geleneğinde Biyografi Yazıcılığı

Tasavvuf geleneği içinde neşv ü nema bulan biyografik literatür sûfîlerin hayatları yanında onların sözlerini ve menkıbelerini içermesi itibariyle tasavvufun bir yandan târihî, nazarî/doktriner, amelî/pratik cihetine, diğer taraftan ise sûfîlerin hallerine, tecrübelerine, ahlâkına, meşreblerine, fazîletlerine, seyr u sülûk tavırlarına yer verir. Dolayısı ile sûfî hal terceme geleneği söz konusu olduğunda târih ile menâkıb, bilgi ile hissiyat birlikte akar. Hatta bazen menkıbevî anlatımlar kuru tarihsel malumatı gölgede bırakır. Dolayısı ile sûfiyye ve meşâyihin hayat hikayeleri, sîretleri, hilyeleri, haberleri salt bir tarih değil aynı zamanda menkıbevî bir karakter taşır. Burada idealize edilen teori değil pratiktir. Başka bir açıdan bu metinler yazıldıkları devrin ve muhîtin târihî, coğrâfî, ilmî, kültürel, siyâsî ve toplumsal arka planı hakkında da tutamak noktaları sunmaları itibariyle ayrıca kıymeti haizdir. Tasavvuf tarihi ve literatürü içinde gelişen biyografi yazıcılığını konu edinen elinizdeki eserde farklı dönem, coğrafya, müellif ve eserlerden hareketle panoramik bir perspektif sunulmaya çalışıldı. Klasikten modern döneme sûfî biyografi yazıcılığı teması etrafında buluşan araştırma metinleri bir araya getirildi. Böylece bu konuda günümüze ulaşmış akademik birikimin değerlendirmesi yanında aynı temaya yönelen farklı perspektiflerin doğuracağı okuma çeşitliliği üzerinden sufî biyografi yazıcılığına mütevazi bir katkı sunulmaya çalışıldı.

(Tanıtım Bülteninden)