Davül - Meail Şerhu Bedil-Emali Arapça Yeni Dizgi Tahkikli (Ciltli)

Dav'ül-Meâlî (Şerhul-Emâlî) Molla Ali el-Kârî'nin kadim akide manzumelerinden Bed'ü'l-Emâlî üzerine özlü bir şekilde kaleme aldığı meşhur şerhtir. Bu nadide eser Ehl-i Sünnet'in Mâtürîdî ekolünün görüşlerini muhtasar bir şekilde anlatmakta olup asırlar boyunca İslam dünyasının çeşitli yerlerinde ve özellikle medreselerde ders kitabı olarak günümüze değin okutula gelmiştir.
BED'Ü'L-EMÂLÎ
Siracüddin Ali b. Osman el-Ûşî'nin Mâtürîdî akaidine dair kaleme aldığı manzum risâlesidir. Risale birçok isimle meşhur olmakla beraber Müellif Rahimehüllâh'ın eserini el-Emâlî diye isimlendirmiş olması haysiyetiyle daha çok bu isimle tanınmıştır. Bu manzum eser İslâm akaidinin temel konularını klasik bir şekilde ilâhiyyât nübüvvât ve sem'iyyât olarak işlemiştir. Eserde özetle şu konulara yer verilmiştir:
Öncelikle tevhid konusu zikredilmiştir.
Allah'ın zâtı ve sıfatları ele alınmıştır.
Ayrıca halku'l-Kur'ân rü'yetullah haberî sıfatlar insan fiili ve aslah gibi konulara temas edilmiş ve Ehl-i Sünnet'e muhalif görüşler ileri süren fırkalara karşı tenkitler yöneltilmiştir.
Eserde nübüvvete dair konular özetlendikten sonra evliyanın kerametlerinin hak olduğu vurgulanmıştır.
Ehl-i Sünnet'e göre Hulefâ-yi Râşidîn'inin fazilet sıralaması yapılmış ve ardından ashâba dil uzatmanın câiz olmadığı ifade edilmiştir.
Üste zikredilen konulardan başka sonraki beyitlerde ağırlıklı olarak iman konusu ele alınmış ve Ehl-i sünnet'in tekfir anlayışı dile getirilmiştir.
Tekvin ile mükevven arasındaki ilişkiye değinilmiştir.
Ma'dûma şey denilip denilemeyeceği zikredilmiştir.
itikadî ekoller arasındaki tartışmalı bazı kelâm problemlerine işaret edilmiştir.
Üsteki konulardan sonra ölüm ve sonrasındaki hayat ve âhiret halleri ele alınmıştır.
Emâlî'nin sonunda ise müellifine (kendisine) hayır duada bulunulmasını temenni eden beyitlerle sona ermiştir.
Manzum olması ve özlü bilgi vermesi sebebiyle öğrenilmesi ve ezberlenmesi kolay olan Bed'ü'l-Emâlî medreselerde okunan akaid ve kelâm metinleri arasında başlangıç kitabı olmuş ve pek rağbet görmüştür.
Bed'ü'l-Emâlî'nin Arapça ve Türkçe şerhleri ve Tercümeleri
Önemli Mâtürîdî akaid risâlelerinden biri olan Bed'ü'l-Emâlî pek çok defa istinsah edilmiş üzerinde tercüme ve şerh olarak birçok çalışma yapılmıştır. Arapça Şerhleri:
Dav'ü'l-Meâlî fîşerhi Bed'i'l-Emâlî.
Nefîsü'r-Riyâz li-İ'dâmi'l-Emrâz.
el-Hidâye mine'l-İ'tikâd.
Dercü'l-Me'âlî fîŞerhi Bed'i'l-Emâlî.
Dav'ü'l-Le'âlî fîŞerhi Bed'i'l-Emâlî.
Nuhbetü'l-Le'âlî li-Şerhi Bed'i'l-Emâlî.
el-Menhecü'l-'Âlî fîŞerhi'l-Emâlî.
Türkçe Şerhleri:
Lâmiyye-i Kelâmiyye Şerhi.
Merahu'l-Meâlî fî Şerhi'l-Emâlî.
Keşfü'l-Meâlî Şerhu Bed'i'l-Emâlî.
Kasîde-i Emâlî Tercümesi.
Tercümeleri:
Lâmiyye-i Kelâmiyye.
Kasîde-i Emâlî Tercüme-i Manzûmesi.
Necm-i Zebrekân.
BED'Ü'L-EMÂLÎ MÜELLİFİ ALİ B. OSMAN EL-ÛŞÎ (ö. 575/1179)
Mâtürîdî kelâmcısı Hanefî fakihi ve muhaddis olan Ali b. Osman el-Ûşî Rahimehüllâh doğum tarihi ve doğum yeri kesin olmamakla beraber el-Ûşî nisbesinden hareketle günümüzde Kırgızistan sınırları içinde bulunan Oş (Ûş) şehrinde doğduğu tahmin edilmektedir. Ûşî Rahimehüllâh'ın nisbet ve lakaplarıyla tam olarak ismi Siracüddin (Rükneddin) Ebû Muhammed (Ebü'l-Hasen) Ali b. Osmân b. Muhammed b. Süleymân b. Ali el-Ûşî el-Fergânî et-Teymî eş-Şehîdî el-Hanefî el-Mâtürîdî'dir. Kaynaklarda hayatına dair yeterli bilgi bulunmamakla beraber Oş (Ûş) şehrinde doğduğu veya yaşadığından dolayı Ûşî bu bölgenin ismi genel olarak Fergana olduğu için Fergânî mensuplarından bazıları şehit düşen Teym kabilesine velâ yoluyla müntesib olduğu dolayısıyla Teymî ve Şehîdî Hanefî ve Mâtürîdî mezhebine mensup olmasıyla Hanefî ve Mâtürîdî nisbeleriyle anılmıştır. Bed'ü'l-Emâlî (el-Emâlî) akaid risâlesiyle pek tanınan ve Mâtürîdî kelamcıları arasında yer alan Ali b. Osman el-Ûşî Nâsırüddin Muhammed b. Yûsuf es-Semerkandî'den başka hocası ve Ebû Nasr Ahmed b. Muhammed el-Buhârî el-Attâbî'den başka talebesi hakkında yeterli bir bilgi yoktur.
İlmi Kişiliği
Öncelikle şunu belirtelim ki Siracüddin el-Ûşî Rahimehüllâh fıkıh hadis kelâm ve edebiyat gibi ilimlerle meşgul olmuş ve eserler kaleme almıştır. Kaynaklara bakıldığında kendisi hakkında Siracüddin Rükneddin Şemsülislâm eş-Şeyh el-İmâm el-'Allâme el-Fakîh el-Muhakkik İmâmü'l-Harameyn gibi lakaplarla anılmıştır. Böyle anılması da onun ilminin yüksekliğine ve derinliğine işaret etmektedir.
Güzide Eserleri
el-Emâlî (Bed'ü'l-Emâlî).
Nisâbü'l-Ahbâr li-Tezkireti'l-Ahyâr.
Müsnedü Enes b. Mâlik.
C